ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΕΝΔΡΟΠΟΤΑΜΟΥ (Α’ & Β’ ΣΤΑΔΙΟ)
Αναθέτουσα Αρχή: Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου & Προστασίας Περιβάλλοντος
Χρονολογία Ανάθεσης: 1998
ΘΕΜΑ Αντικείμενο της μελέτης ήταν ο σχεδιασμός των απαιτούμενων έργων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση του Δενδροποτάμου, ο οποίος περνά από τους Δήμους Σταυρούπολης, Πολίχνης, Νεάπολης, Συκεών, Αγίου Παύλου, Αμπελοκήπων, Ευόσμου, Μενεμένης, Ελευθερίου Κορδελιού, Ωραιοκάστρου και Νέας Ιωνίας καθώς και τις Κοινότητες Ν. Ευκαρπίας, Φιλύρου, Ασβεστοχωρίου, Εξοχής και Πεύκων.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Άποψη Δενδροποτάμου στον Δήμο ΠολίχνηςΗ μελέτη περιελάμβανε τρία (3) Στάδια, δηλαδή:
- Α’ Στάδιο, όπου γίνονταν καταγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης περιβάλλοντος της περιοχής μελέτης και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών κινδύνων και επιπτώσεων. Επιπλέον γίνονταν συνοπτική αναφορά στην υφιστάμενη κατάσταση φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής, περιγραφή και ανάλυση του συνολικού περιβαλλοντικού προφίλ των αβιοτικών, βιοτικών και κοινωνικοοικονομικών στοιχείων της περιοχής μελέτης. Τέλος επισημαίνονταν τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα και οι αιτίες που τα δημιουργούσαν.
- Β’ Στάδιο, το οποίο περιελάμβανε την ιεράρχηση προτάσεων για τα αναγκαία έργα και μελέτες αντιπλημμυρικής προστασίας, απορρύπανσης και αποκατάστασης - ανάπλασης της κοίτης της περιβάλλουσας ζώνης, προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης χώρων πρασίνου, περιπάτου και αναψυχής.
- Γ’ στάδιο, το οποίο περιελάμβανε ουσιαστικά την εκπόνηση οριστικής μελέτης για το έργο που επιλέχθηκε: «Υδραυλική Διευθέτηση Δενδροποτάμου από τη γέφυρα Κωνσταντινουπόλεως έως την εσωτερική περιφερειακή οδό». Ως περιοχή μελέτης ορίζεται το σύνολο της ορεινής και πεδινής φυσικής λεκάνης απορροής του Δενδροποτάμου, από τον ορεινό όγκο μέχρι τις εκβολές του, συμπεριλαμβανομένων όλων των παραχειμάρρων από τους οποίους τροφοδοτείται και είναι οι: Διαβατών, Ηλιουπόλεως, Ασημάκη, Ξηροπόταμος, Ανώνυμος και Ωραιοκάστρου.
Αναφέρεται ότι η περιοχή των ανωτέρω Ο.Τ.Α. διασχίζεται από το βασικό κλάδο του Δενδροποτάμου και από πλήθος δευτερευόντων κλάδων που συμβάλλουν τελικά στο νότιο τμήμα του κύριου κλάδου, ο οποίος εκβάλλει στον Θερμαϊκό κόλπο. Η περιοχή χαρακτηρίζεται γενικά ως υποβαθμισμένη περιβαλλοντικά, κυρίως λόγω βιομηχανικών, βιοτεχνικών, κτηνοτροφικών κλπ μονάδων, οι οποίες είναι ρυπογόνες και πολλές από αυτές έχουν τελικό αποδέκτη τον Δενδροπόταμο. Επιπλέον χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η έλλειψη βασικών έργων υποδομής σε ορισμένες περιοχές των Δήμων και Κοινοτήτων, το οποίο οφείλεται στην από παλαιοτέρου άναρχη δόμηση των δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται το έργο των φορέων. Επίσης δεν υπάρχουν σε αρκετές περιοχές τα κατάλληλα έργα υποδομής όσον αφορά την ύδρευση και την αποχέτευση. Από την υφιστάμενη κατάσταση των κοιτών του Δενδροποτάμου και των συμβαλλόντων του ανακύπτει το σημαντικότερο πρόβλημα της λεκάνης απορροής του, το οποίο είναι οι πλημμύρες.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι βασικός στόχος της παρέμβασης είναι η αντιπλημμυρική προστασία καθώς και η περιβαλλοντική - αισθητική αναβάθμιση της ζώνης του Δενδροποτάμου στην περιοχή της Πολίχνης από την οδό Κωνσταντινουπόλεως και μέχρι την Εσωτερική Περιφερειακή οδό (Lολικό=551m). Προβλέπεται η διατήρηση της υφιστάμενης ανοικτής διατομής της κοίτης, η οποία με κατάλληλη διευθέτηση (τοποθέτηση συρματοκιβωτίων και δυνατότητα επένδυσης των πρανών με πράσινο) μπορεί να δώσει την αναμενόμενη υδραυλική και περιβαλλοντική ασφάλεια και αναβάθμιση αντίστοιχα. Η κρίσιμη πλημμυρική απορροή, με βάση την οποία έγινε η διαστασιολόγηση της διατομής, αναφέρεται σε βροχόπτωση με περίοδο επαναφοράς Τ=100 έτη, και ανέρχεται σε Q=130m3/s.
Η ανοικτή τραπεζοειδής διατομή έχει πλάτος πυθμένα 6m, κλίση πρανών 1,5 (3:2) και μέγιστο βάθος ροής ymax=2,41m. H κατά μήκος κλίση είναι S=0.019 ή 1,9 % και με βάση τις παραπάνω διαστάσεις, εύκολα εξάγεται ότι το εμβαδόν της υγρής διατομής ανέρχεται σε 23,60m2. Το εύρος κατάληψης της διατομής ανέρχεται σε 13,95m.
Εκατέρωθεν της κοίτης κατασκευάζεται δίκτυο ακαθάρτων. Οι αγωγοί είναι διαμέτρου 600mm ενώ ανά 50m κατασκευάζονται φρεάτια επισκέψεως. Τέλος, και ανά 50m κατά πλάτος της κοίτης κατασκευάζονται ζώνες ασφαλείας από οπλισμένο σκυρόδεμα.
ΟΦΕΛΟΣ
Ο σχεδιασμός της παραπάνω μελέτης συνέβαλε στην περιβαλλοντική αναβάθμιση του Δενδροποτάμου.